Tradytory krakowskich fortów. Przegląd rozwiązań w aspekcie taktycznym. Część dziewiąta.

Tradytor fortu rdzenia nr 7 (1909r.).

Stanowił element ograniczonej modernizacji dawnego wysuniętego fortu poligonalnego, zaadaptowanego na dzieło rdzenia. Pod względem rozwiązań zbliżony jest do, opisanego wcześniej (http://fortyfikacjawalczaca.blogspot.com/2019/07/tradytory-krakowskich-fortow-przeglad.html) tradytora "Bastionu IVa". Działa tradytorowe spełniać miały podobne zadanie jak barkowe półbaterie w nowych fortach rdzenia. Silne wyniesienie wału fortu 7 ponad otaczający teren i związana z tym znaczna ekspozycja stanowisk były zapewne powodem zwiększenia stopnia ochrony dział przez ukrycie ich w kazamatach.

Schron "Waligóra" z Węgierskiej Górki - lekcja historii.

Fortyfikacja bierze swój początek w krajobrazie. U podstaw bowiem jej powstania stoi zawsze decyzja wyboru miejsca dogodnego do obrony. Warunki terenowe, rozpatrywane tak w sensie fizycznym (geologii, ukształtowania i pokrycia terenu) jak i taktycznym (możliwości i ograniczenia wykorzystania terenu dla działań wojsk własnych i przeciwnika) stwarzają ogół uwarunkowań jakim podporządkować się musi rozplanowanie obiektu obronnego. Obszar wpływu krajobrazu na wygląd fortyfikacji może zatem być bardzo rozległy, obejmując nie tylko miejsce usytuowania obiektu obronnego ale i całe przewidywane pole walki, w granicy donośności broni obrońcy i atakującego. Można zatem zauważyć prawidłowość, iż im teren bogatszy pod względem ukształtowania czy pokrycia tym bardziej jego wpływ widoczny jest w ukształtowaniu fortyfikacji.

Tradytory krakowskich fortów. Przegląd rozwiązań w aspekcie taktycznym. Część ósma.

Tradytor fortu rdzenia „Bastion IVa” (1908r.).

Stanowił element ograniczonej modernizacji fortu poligonalnego, reditowego, z lat 50-tych XIXw. Pierwotnie było to dzieło wysunięte, opatrzone numerem 12. W latach 80-tych XIXw. zostało włączone do, poszerzonego w kierunku północnym, poligonalnego rdzenia jako „Bastion IVa”. Po 1907r. fort wszedł w skład tworzonego nowego rdzenia twierdzy.

PÓŁ-FORT

STAN OBECNY:

Od kilkudziesięciu lat krakowski fort „Prokocim”, pomimo wpisu do rejestru zabytków, pozostaje nieużytkowanym pustostanem, pozbawionym bieżącego nadzoru, konserwacji i porządkowania.

"Wielkie Planty" profesora Bogdanowskiego w ... Holandii.

Fort bij Spijkerboor wraz z otaczającym krajobrazem. (za: natuurmonumenten.nl)

Rok 1979 miał szansę stać się początkiem przełomowego etapu w rozwoju Krakowa. Etapu, który z perspektywy dnia dzisiejszego ocenialibyśmy jako opartego o założenia dalekowzroczne, racjonalne i gospodarne. Nic takiego jednak nie nastąpiło. Wydana we wspomnianym roku książka „Warownie i zieleń Twierdzy Kraków” wywołała duże wrażenie, które jednak nie przełożyło się na praktyczne działania.

Tradytory krakowskich fortów. Przegląd rozwiązań w aspekcie taktycznym. Część siódma.

Tradytor fortu nr 44 „Tonie” (1902-08r).

Jest to jedyny w III pierścieniu przypadek budowli omawianego typu, o przeznaczeniu w pełni zgodnym z nazwą. Posiada najbogatsze wyposażenie spośród tradytorów w twierdzy Kraków. Mimo niekompletnego stanu zachowania, pozostaje cennym świadkiem osiągnięć koncepcyjnych i technicznych austro-węgierskiej szkoły fortyfikacyjnej, pod pewnymi względami wyprzedzających swoją epokę.